دوفصلنامه علمی گلجام

امروزه هنر ـ صنعت فرش دست‌باف با توجه به مسائل اقتصادی و سیاست‌های بین‌المللی در قبال ایران جایگاه خود را تقریباً در بازارهای جهانی از دست داده و به‌تدریج دچار رکود شده است. ازطرف دیگر، بازار داخلی فرش دست‌باف‌ نیز از رونق افتاده و دیگر همان تعداد اندک هم نمی‌توانند خریدار فرش دست‌باف باشند.

در چنین شرایطی تفکر بازاری فرش دست‌باف، نیازمند تغییر و تحول، هم از لحاظ فرهنگی و هم اقتصادی است. دیگر زمان آن رسیده تا با حفظ اصالت‌ها و هویت فرهنگ سنتی در طرح و رنگ، برای رونق بیشتر این هنر ـ صنعت در بازارهای جهانی از روش‌ها و شیوه‌های جدید استفاده شود. رشتۀ دانشگاهی فرش این قابلیت را دارد و می‌تواند قشر تحصیل‌کرده‌ای را با توانایی اجرای طرح‌هایی مطابق سلیقۀ رایج و موردپسند جامعه و همگام با دنیای روز تربیت کند؛ بنابراین، مطالعه بر روی این رشته و شناسایی آن به قشر سنتی بازار فرش دست‌باف ضروری می‌نماید.

با تحقیقی که به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و با روش ترکیبی، کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته، این نتیجه به دست آمده است که با شرایط اقتصادی فعلی و سرفصل دروس این رشته با گرایش طراحی، دانش‌آموختگان درزمینه‌های مختلف طراحی و رنگ‌آمیزی انواع نقوش قالی، به‌‌صورت علمی و با تکنولوژی جدید، مهارت لازم اعم از طراحی، رنگ‌آمیزی با رایانه، شناخت نقوش، شناخت بازارها و... می‌توانند یک طراح، تولیدکننده، مشاور در کلیۀ زمینه‌های صادراتی و... باشند. نتیجۀ نهایی آن است که رکود فعلی بازار فرش دست‌باف، نیازمند فکر جدید و جوان است. طرح و رنگ‌های گذشته، دیگر جواب‌گوی بازار آشفتۀ امروزی نیست و دانش‌آموختگان این رشته مهارت لازم را برای همفکری با تولیدکنندگان باتجربه دارا می‌باشند تا سبب بازدهی اقتصادی این محصول در ایران شوند